Je bevindt je hier:

Na ontvangst met koffie en een Bossche Bol, begon de dag met plenaire sprekers. Spreekstalmeester was Joachim Spyns, hoofd publiekswerking en communicatie van de Koninklijke Bibliotheek van België. Deze kondigde als eerste Lily Knibbeler aan, algemeen directeur van de Koninklijke Bibliotheek in Nederland en lid van de stuurgroep van NDE. Zij liet aan de hand van archiefmateriaal van verschillende NDE-partners een biografie van de Brabanthallen zien. Aan de hand daarvan werd ook duidelijk dat, om het in Nederland versnipperde erfgoed zichtbaar, houdbaar en bruikbaar te maken, samenwerking heel belangrijk is. En dat gebeurt in het NDE. De kracht van het netwerk zit ‘m in het toewerken naar een gedistribueerd netwerk, en het ontsluiten van erfgoed-materiaal volgens het vijfsterrenmodel van Tim Berners-Lee. Idealiter is al het digitaal erfgoed in de toekomst beschikbaar als linked open data, waardoor bijvoorbeeld zo’n verhaal over de Brabanthallen niet meer (handmatig) uit versnipperde collectiestukken wordt samengesteld, maar voor de eindgebruiker al aan elkaar gelinkt is. Tot slot vertelde Lily Knibbeler dat de 5 knooppunten (KNAW, KB, Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid, Nationaal Archief, RCE) het stokje overnemen van OCW wat betreft de aansturing van NDE. Het NDE zal vanaf juni 2017 waarschijnlijk verder gaan als coöperatie en inzetten op continuïteit en verbreding van het netwerk.

Na deze presentatie volgde een panelgesprek. Afke van Rijn (Directeur Media en Creatieve Industrie, OCW) gaf aan dat er meer gebruik van erfgoed kan worden gemaakt in het onderwijs. Rony Vissers (PACKED) lichtte toe dat er in België geen nationaal netwerk bestaat, wat grensoverschrijdende samenwerking een uitdaging maakt. Sanne Jansen (Mondriaan Fonds) riep op tot het indienen van financieringsaanvragen en Bram Opdam (Driebit) riep op tot het maken van kennis tot een exportproduct. Wat Nienke de Wit (directeur Huizer Museum en deelnemer in Netwerk Zuiderzeecollecties) betreft kan en moet het NDE vooral bijdragen aan het laagdrempelig en betaalbaar digitaliseren van het erfgoed van lokale instellingen.

Hierop volgde een presentatie van onderzoeksbureau GfK over de nulmeting van het online bereik van het gezamenlijke digitaal erfgoed. Goed nieuws: in tegenstelling tot de verwachting van de meeste aanwezigen heeft online digitaal erfgoed een bereik van 86%! Dit betekent dat 86% van de Nederlanders in een jaar tijd in ieder geval één van de onderzochte websites van erfgoedinstellingen, gemeenschappelijke erfgoedportals of bekende verhalen-kanalen op het terrein van digitaal erfgoed heeft bezocht. In de sfeer van dit positieve bericht interviewde Annette Gaalman van Erfgoed Brabant daarna Jan Müller, directeur van Beeld & Geluid en straks de eerste voorzitter van het dagelijks bestuur van NDE over de volgende fase in de samenwerking. De knooppunten hebben volgens hem vooral een rol als aanjager en hoeder, en moeten zich mét en ten behoeve van het netwerk inzetten voor heldere communicatie en zichtbare en bereikbare ‘loketten’.

Arnoud Goos van Beeld & Geluid vertelde hierna kort over de eerste opzet van een nationaal register van gearchiveerde websites. Hierin is te zien wie welk deel van het Nederlandse web archiveert, sinds wanneer dit gebeurt en op welke manier. Met dit overzicht wordt niet alleen duidelijk op welke manieren de webarchieven elkaar aanvullen, maar ook welke websites juist niet worden bewaard. Harry Romijn vertelde vervolgens hoe de Groninger Archieven zijn begonnen met het archiveren van particuliere websites. Websites over het leven in en rondom Groningen, zoals die van zangvereniging De Volksstem.

Tot slot werd na deze duo-presentatie over twee concrete projecten rond webarchivering de ochtend afgesloten met een verrassingsoptreden door Zangvereniging De Volksstem. Met z’n 20-en lieten zij horen, zien en voelen wat ons erfgoed ook al weer ís.

Na een uitgebreide lunchpauze waarin volop tijd was om elkaar te ontmoeten en poster-presentaties van diverse NDE-projecten te bekijken, werden vier parallelsessies verzorgd:

Houdbaar erfgoed

Onze collecties krijgen veel meer context en betekenis door ze met elkaar te verbinden en zo open mogelijk toegankelijk maken. Maar waar begin je? Na een korte introductie van Marcel Ras over de stand van zaken omtrent het NDE programmaplan “Digitaal Erfgoed Houdbaar” nam Barbara Sierman van de Koninklijke Bibliotheek het woord over. Barbara gaf een toelichting bij de NCDD Wiki. Ze lichtte toe welke stappen al zijn genomen bij het opzetten van de Catalogus Duurzaamheidsbeleid. Deze catalogus is een aangepaste Nederlandse vertaling van de Catalogue of Policy Elements, die in 2014 gepubliceerd werd door het Europese project SCAPE.

De gereedschapskist voor duurzame toegang

Het afgelopen jaar is in verschillende projecten gewerkt aan tools, stappenplannen, richtlijnen en andere hulpmiddelen voor duurzaam beheer en duurzame toegankelijkheid van digitale collecties. De eerst resultaten van het Netwerk Zuiderzeecollectie in het ontwikkelen van een thesaurus en de conceptslider op basis van de WO2-thesaurus van het Netwerk Oorlogsbronnen werden gepresenteerd en er werd door en o.l.v. Enno Meijers gesproken over de voortgang in het ontwikkelen van andere gezamenlijke thesauri en termennetwerken.

Dicht op de huid

Na de plenaire presentatie van de resultaten uit de nulmeting van het digitaal bereik was in deze sessie meer tijd voor reflectie en discussie. Er werd gesproken over vragen als wat betekenen de resultaten? Hoe gebruiken we de uitkomsten? En wat willen we nog meer weten over het digitale publieksbereik? Vanuit het werkpakket Zichtbaar van NDE zal hier verder aan gewerkt worden. Daarnaast gaf collega Maarten Brinkerink nog een ander perspectief op publieksbereik en zichtbaarheid van digitaal erfgoed, namelijk het bereik dat via een extern platform als Wikimedia te behalen is, wanneer digitaal erfgoed als open content beschikbaar is.

The story of our life

Hoe neem je tradities, gebruiken en mooie verhalen mop in digitale erfgoedcollecties? Met deze vraag in het achterhoofd deelde wetenschappelijk medewerker Dries De Zaeytijd zijn praktijkervaringen over hoe Wielermuseum Roeselaere de bijna religieuze beleving van de wielerkoers in Vlaanderen bewaart maar vooral ook ontsluit en laat zien. Schitterende verhalen over unieke wielergewaden, de lijdensweg van het wielrennen, overwinningskelken en wielergoden inspireerde de discussie over het verzamelen, bewaren, verbinden en doorvertellen van tradities en verhalen in relatie tot digitaal erfgoed.

De dag eindigde natuurlijk met een netwerkborrel, waar werd nagepraat over samenwerken, kennisuitwisseling, thesauri, linked open data, … en natuurlijk fietsen ;-)! Meer weten over het Netwerk Digitaal Erfgoed of de Week van het Digitaal Erfgoed, kijk dan eens op de websites van DEN en de Week zelf.

Alle foto's: CC BY Lizzy Komen