De geschiedenis van de Zeestraat 82

De Groote Koninklijke Bazar

Het gebouw aan de Zeestraat dat Beeld en Geluid in Den Haag haar huis noemt is een van de eerste warenhuizen van Nederland. Op 7 juni 1843 opende de Bazar, later de ‘Groote Koninklijke Bazar’ zijn deuren voor de elite van de Haagse publiek. De eigenaar, Dirk Boer, was een koopman die eerst een ‘Japans magazijn’ bezat op het plein. Het pand met de bijbehorende grond werden verkocht aan Koning Willem II. 

In de beginperiode bestond de Bazar daardoor ook veelal uit Japanse producten. Kenmerkend aan het business-model van de Bazar is dat allerlei artikelen verkocht werden, meestal uit verre of ‘vaak gekoloniseerde’ landen, tegen een uniforme prijs.

Het fenomeen van ‘de Bazar’ ontstond eind 18de eeuw in Frankrijk, maar de bloeitijd van de bazar ligt tegen de 19de eeuw. Een eeuw waarin onder andere door toedoen van wereldtentoonstellingen, landen hun pronkstukken lieten zien op verschillende manieren. Met pronkstukken worden  technologische ontwikkelingen bedoelt, maar ook het tentoonstellen van (gekoloniseerde) mensen of de bouw grote monumenten zoals de Eiffeltoren.

De belangstelling voor producten uit ‘vreemde’ landen werd bij het grote publiek gewekt door landen te stereotyperen als exotisch, opwindend, primitief en onderontwikkeld in tegenstelling tot het beschaafde, ontwikkelde westen. De komst van de stoomboot en trein maakte het mogelijk om verre landen te bezoeken en bracht de producten van de koloniën naar Europa. 

Turkse tuinen

Het Koninklijk huis speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van de bazar, Willem II, Willem III, Koningin Emma en Koningin Wilhelmina waren vaste klanten.  In 1846 kwam er een Turkse tuin aan de zuidzijde van de Bazar. Tuinen waren dé ontmoetingsplaatsen van de elite in deze eeuw. In de openingsadvertentie van 5 juni 1853 kondigde Dirk Boer aan dat men ‘in de brillant aangelegden Tuin’ een vrije wandeling kon genieten.

De tuinen van de Bazar maakten in die tijd nog uit van het Willemspark, het park bevond zich op de plek waar nu de panden aan de Bazarstraat en laan staan. Deze tuinen werden gezien als ‘lusttuinen’ die toen der tijd nog uitzicht hadden op de weilanden en waarachter de zee lag. De tuin werd aangelegd met de bedoeling het in te richten als rij-en wandelpark voor de toenmalige koningin Anna Paulowna, door koning Willem II. Het ‘Turkse’ aspect van de tuin is waarschijnlijk af te leiden van de ‘Oosterse’ planten die voorkomen in de tuin.

Vanaf de eeuwwisseling ging het eigenlijk al niet meer zo goed met de Bazar. In de jaren twintig ging het verder bergafwaarts, het bedrijf sloot haar deuren op 5 december 1927. Hoewel de Bazar haar deuren sloot, had het pand nog vele functies hierna. 

Postmuseum, 1929-1989

Op 18 mei 1929 werd het museum opgericht als Stichting 'Het Nederlandsche Postmuseum'. 

De omvangrijke postwaardenverzameling van Pieter Waller vormde de basis van de collectie. Anders dan de naam doet vermoeden, is het een museum over de geschiedenis van post, filatelie (het verzamelen en de studie van postzegels en bijbehorende zaken), telegrafie en telefonie. 

PTT Museum, 1989-1998

In 1989 was er een naamswijziging: Postmuseum werd PTT Museum. Tot 1998 werd het museum volledig in stand gehouden door het Staatsbedrijf der PTT en zijn opvolgers. In 1998 werd het museum verzelfstandigd en vanaf 1999 kreeg het museum een nieuwe identiteit en een nieuwe naam: 'Museum voor Communicatie'.

Museum voor Communicatie, 1998-2016

Het Museum voor Communicatie was een interactief museum waarin men kon ontdekken hoe mensen met elkaar communiceren. Ook werd het verschil in communicatie tussen vroeger en nu getoond. Het museum had als een van de eerste een multimediale kindertentoonstelling: Het Rijk van Heen en Weer, die tot 1 maart 2015 te bezoeken was. Er werden regelmatig workshops georganiseerd die aansloten op de tentoonstellingen en de collectie. Ook werden er museumlessen aangeboden voor groepen uit het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, praktijkonderwijs en MBO.