Thaumatroop maken

Geschikt voor groep 3 t/m 5

Betoverend beeld

Op televisie verschijnt bewegend beeld. Eigenlijk is dat best betoverend, vind je ook niet? Bewegend beeld, zoals we dat zien in films, animaties en series, is een trucje waarbij je ogen worden gefopt. Het zijn namelijk allemaal stilstaande beelden die heel snel achter elkaar worden afgespeeld en daardoor lijken te bewegen. Wel 24 beelden per seconde: dus als jij één keer inademt, zijn er al 24 beelden voorbij gekomen! Het gaat zo snel, dat onze ogen het niet bij kunnen houden en onze hersenen de losse foto’s aan elkaar plakken. Daardoor lijkt het één lange film te zijn!

100 jaar geleden...

Deze techniek, om van foto’s bewegend beeld te maken, werd al meer dan 100 jaar geleden uitgevonden. Dit weten wij omdat we in de schatkamers van Beeld & Geluid de geschiedenis van bewegend beeld bewaren. 

Veel uitvinders gingen aan de slag met het idee om met losse beelden beweging te maken. Thomas Edison was de eerste die een echte filmcamera uitvond. In 1889 was deze klaar. Maar hij leek heel erg op een fototoestel! Toch was er een groot verschil. In een fototoestel staat het filmpje waarop het beeld wordt vastgelegd stil. In een filmcamera beweegt de filmrol langs de lens. Terwijl de film beweegt maakt de filmcamera heel snel foto’s. Op elke foto staat de volgende beweging. Als je al die foto’s snel achter elkaar bekijkt, zie je een filmpje. En zo is film dus uitgevonden. Met stilstaande plaatjes en apparaten die die plaatjes laten bewegen. Andere apparaten die film probeerden na te bootsen waar de praxinoscoop en de thaumatroop. Deze laatste kan je zelf maken!

Zelf op televisie komen?

Zo’n toverbeeld kun je dus ook zelf maken. Altijd al op televisie willen komen? Dat kan! Op het werkblad staan twee toverbeelden die je mag uitknippen en inkleuren. Knip ze samen met het randje dat ertussen zit uit. Dat randje is namelijk handig om de afbeeldingen op de juiste plek te houden. Eén daarvan is een hoofd zonder gezicht. Daar mag je een zelfportret van maken! Als je daar klaar mee bent, plak je een rietje vast aan één van de rondjes. Doe dat door het rietje in het midden op de achterkant van één van de rondjes te plaatsen en vervolgens stevig vast te plakken met twee stukken plakband. Met een langer stukje plakband is er voldoende ruimte om het rietje goed vast te plakken aan het rondje, anders glijdt deze weg. Daarna smeer je de achterkant van het andere rondje vol met lijm en dan vouw je de rondjes tegen elkaar vast. Druk stevig aan terwijl je beide kanten aan elkaar plakt. Dan is hij klaar en beweeg je het rietje heel snel tussen je vingers. Tadaaa: je toverbeeld is klaar! Is het je gelukt om jezelf op de televisie te laten verschijnen?

Wat heb je nodig:

• geprint werkblad
• stevig rietje 
• lijm 
• schaar
• plakband
• kleurpotloden/stiften

Napraten

Na het ontdekken, maken en bekijken, is het leuk om samen na te praten over de betoverende ervaringen. Vraag de kinderen om hun thaumatroop te laten zien. Hoe is het zelfportret geworden? En is het gelukt het zelfportret in de televisie te toveren? Maak een kort spel van het bekijken van de gemaakte thaumatroop (nog leuker met meer kinderen): 

• Wie kan een zelfportret laten zien? 
• En alleen de televisie?
• Wie heeft een rode televisie gekleurd? Steek hem in de lucht!
• Nu blauw! En groen, rood, geel! Wissel af.  
• Wie heeft blauwe ogen? En bruin? Groen?
• Tover nu allemaal jezelf in de televisie! Wauw!
• Houd je toverbeeld nu eens voor je neus, en leg het op je hoofd, schouders, knie en teen, knie en teen. Leg nu de toverbeelden onder je stoel/krukje.

Vraag de kinderen wat ze van het maken van een eigen toverbeeld, een thaumatroop, vonden en vraag of ze nog weten uit hoeveel beelden 1 seconde film bestaat? Antwoord: 24. Hoe werkt bewegend beeld ook alweer? Herhaal dat de kinderen vandaag zelf bewegend beeld hebben gemaakt, door stilstaande plaatjes heel snel te laten bewegen ontstaat de illusie van bewegend beeld: je eigen gezicht verschijnt op de televisie! Zo maken we film. 

Leuk dat je hebt meegedaan! Kom als het museum weer open is tijdens een rondleiding door onze schatkamers vooral eens kijken naar alle bijzondere objecten die de geschiedenis van bewegend beeld laten zien, zoals de praxinoscoop en eerste filmcamera’s!