Ontsnap uit de atoombunker met jouw kennis over de Koude Oorlog
Toen CSG De Goudse Waarden uit Gouda tijdelijk moest verhuizen omdat de school verbouwd werd, kwamen ze op een wel heel bijzondere locatie terecht. De school mocht zich twee jaar vestigen in een kazerne met daaronder een atoombunker die nog stamt uit de Koude Oorlog. Voor geschiedenis docent Mark Hagenaars kwam dit als een cadeautje. ‘Het leek mij fantastisch om dit te gebruiken als alternatieve opdracht bij het thema ‘Koude Oorlog’ waar we op dat moment mee bezig waren in de bovenbouw’, vertelt Mark enthousiast.
Foto van Pim Mul (Algemeen Dagblad)
Bij hoge uitzondering kregen Mark en een aantal andere collega’s toestemming om een kijkje te nemen in de atoombunker. ‘Eigenlijk mag niemand in de bunker komen, omdat deze nog van defensie is’, vertelt Mark. ‘Ten tijde van de Koude Oorlog werd de bunker gebruikt als coördinatiepunt als er een atoomramp zou plaatsvinden. Het is een heel fascinerend ding.’ De bunker leende zich perfect voor Marks les. Met behulp van oorspronkelijke beelden die hij in de bunker heeft genomen, heeft Mark een digitale escaperoom ontwikkeld: ‘Zo combineer ik in een les kenmerken van de Koude Oorlog in Nederland met een spel.’
In het spel zijn verschillende elementen verwerkt waarmee diverse vaardigheden worden geactiveerd. ‘Ten eerste worden algemene vaardigheden zoals samenwerken en creatief- en oplossingsgericht denken geactiveerd., Zo moeten leerlingen bijvoorbeeld een morsecode oplossen. Daarvoor is het belangrijk dat leerlingen uitschrijven wat ze horen en achterhalen wat dit nou betekent’, vertelt Mark. Ook belangrijke vaardigheden voor geschiedenis zoals chronologie en logische verbanden leggen worden geactiveerd. ‘De leerlingen moeten bij een opdracht foto’s in een bepaalde volgorde zetten. Daarnaast is er een opdracht met brongebruik. Hierbij moeten ze in een kamer elementen verzamelen uit 1983 en nagaan wat deze elementen met elkaar te maken hebben.’
De atoombunker is niet de eerste escaperoom die Mark heeft gemaakt. ‘Wel is het mijn eerste digitale escaperoom. Voorheen deed ik het met koffertjes waarvan de leerlingen codes moesten kraken’, aldus Mark. Corona heeft ervoor gezorgd dat Mark besloot om het nu eens over een andere boeg te gooien en een digitale escaperoom te maken. ‘We waren tijdens het maken van het spel alweer gedeeltelijk open, maar we wisten natuurlijk niet hoe het zou verlopen. Door de opdracht digitaal te maken kan die altijd gebruikt worden. Ook kon ik er nu wat leuke technische snufjes ingooien. Zo zitten er verschillende filmpjes in en de dus morsecode’, vertelt Mark. Daarnaast is het met deze digitale escaperoom mogelijk om het individueel te spelen of in groepjes. Mark vertelt: ‘Corona heeft veel nadelen gehad, maar heeft ook veel opgeleverd, zoals dit!’
Naast het maken van een digitale escaperoom, is Mark tijdens corona begonnen met een YouTube kanaal. ‘Ik maak allerlei filmpjes, zoals instructiefilmpjes en een teaser voor de escaperoom. Ook laat ik leerlingen zelf filmpjes maken. Hierdoor ben ik ook genomineerd voor Filmleraar van het jaar. Heel bijzonder dus wat corona allemaal heeft opgeleverd’, vertelt Mark trots.
Foto van Pim Mul (Algemeen Dagblad)
De interesse voor digitale middelen zat er dus al langer in bij Mark: ‘Mijn passie is echt geschiedenis, ik vind het superleuk om dat in een digitaal jasje te steken en leerlingen enthousiast te maken voor het vak.’ Mark vertelt dat hij merkt dat leerlingen, door middel van het gebruik van film of bijvoorbeeld een digitaal escapespel, sneller en onbewust bepaalde dingen oppikken. ‘Ze moeten creatiever en anders denken. Ze moeten nu dus echt wat met de stof gaan doen en dit toepassen’, zegt Mark. ‘Ook leren leerlingen samenwerken. Je kan de escaperoom ook alleen doen, maar je ontdekt sneller het antwoord wanneer je het samen doet.’
Volgens Mark wisselt de digitale interesse binnen zijn vakgroep erg. ‘Ik merk dat ik toch wel een voortrekker ben. Collega’s vinden die digitale middelen leuk en gebruiken het ook wel, maar het komt nog niet helemaal los.’ Hij denkt dat er een aantal dingen nodig zijn om andere leraren te motiveren om meer digitale middelen in hun les te gebruiken: ‘Veel collega’s hebben nog koudwatervrees. Ze zijn bang dat wat ze willen niet kan of te moeilijk is. Ik denk dat het vooral belangrijk is om te laten zien hoe leuk het is om hiermee te oefenen en hoe enthousiast leerlingen ervan worden.’
Mark zou dan ook als tip aan andere docenten willen geven om klein te beginnen en steeds verder uit te breiden: ‘Je moet de lat niet meteen heel hoog leggen, maar beginnen met iets heel simpels maken. Als je daarmee een succeservaring krijgt, kan je dat steeds verder uitbouwen!
Ook media gebruiken in jouw les?
Speciaal voor het onderwijs (po, vo, mbo, hbo & wo) selecteert Beeld & Geluid relevant video- en audiomateriaal uit haar collectie dat beschikbaar wordt gemaakt voor gebruik in lessen of presentaties. Als docent of leerling heb je gratis exclusieve toegang tot dit materiaal via het mediaplatform Beeld & Geluid op school. Op dit platform staan meer dan 150.000 afleveringen van uiteenlopende radio- en televisieprogramma’s. Van historische beelden tot het journaal van gisteren.
