Hilversumse hervormingen

Auteur: Robin Zwaan

Op maandag 25 november maakte Ongehoord Nederland bekend dat het een nieuwe publieke omroep wil worden. In de rijke omroepgeschiedenis zijn er verschillende - succesvolle en minder succesvolle - pogingen geweest om een plek te veroveren binnen het publieke bestel. Wat betreft de beweegredenen van de etherbestormers lijkt er een bepaald patroon te herkennen.

Begin het verhaal

Start verhaal

Het hele verhaal 9 kaarten

Alleen de highlights 6 kaarten

Later lezen, mail een reminder

Later lezen

Je emailadres wordt eenmalig gebruikt om de link naar het verhaal te sturen. Je adres wordt niet opgeslagen.

In het staartje van 2019 presenteert Ongehoord Nederland zijn plannen om een nieuwe publieke omroep te starten.

Gesteund door, en in lijn met de opvattingen van, bekende Haagse gezichten: Geert Wilders en Thierry Baudet.

De plannen van Ongehoord Nederland zijn zelf ook behoorlijk politiek geladen...

...en daarmee hopen ze in een gat te springen.

NOS Journaal, 25 november 2019, NOS. Bron: Collectie Beeld en Geluid

Maar een nieuwe publieke omroep beginnen...

...dat kan toch niet zomaar?

Nou, eigenlijk kan dat betrekkelijk makkelijk: in eerste instantie moet het initiatief 50.000 betalende leden hebben en zich kunnen onderscheiden van de bestaande omroepen om toegang te krijgen tot het publieke bestel. Vervolgens moet de nieuwe omroep, als één van de belangrijkste eisen, binnen vier jaar 150.000 betalende leden hebben om te mogen blijven bestaan. Dus, waar wacht je nog op?

Vrouw Overleg Live Televisie, fotograaf mohamed_hassan, datum onbekend. Bron: Pixabay

In grofweg de eerste helft van de vorige eeuw kan je de Nederlandse samenleving opdelen in zuilen.

Oorspronkelijk waren alle Nederlandse publieke omroepen ook verbonden aan deze zuilen.

De VARA was er bijvoorbeeld voor de sociaal-democraten, de AVRO voor de liberalen, de KRO voor de katholieken en de NCRV en de VPRO voor de protestanten.

Later in de 20ste eeuw veranderde de Nederlandse samenleving en kwamen er verschillende nieuwe omroepen bij.

Ook kwam er voor het eerst commerciële omroepen, buiten het publieke bestel om.

Parlementaire democratie: massamedia en politiek, 8 april 2010, TELEAC. Bron: Collectie Beeld en Geluid

Vertrossing

In de tweede helft van de 20ste eeuw was de TROS de eerste die met een vrij geluid in een gat binnen de publieke omroepen dachten te duiken. Er was sprake van ontzuiling en er kwam steeds meer ruimte voor commerciële, op entertainment gerichte programma's op televisie (dit noemt men ook wel de 'vertrossing' van het medialandschap). Na de TROS kwamen ook Veronica (inmiddels een commerciële omroep), EO, Human, BNN, Max, LLiNK (inmiddels opgeheven), PowNed en WNL met een eigen geluid en zo kwam er steeds meer kleur in het publieke bestel.

De grootste familie van Nederland: de TROS, 3 oktober 2009, Andere Tijden. Bron: Andere Tijden

Deze nieuwe omroepen moeten zich wel onderscheiden van de andere omroepen.

Maar gebeurt dit eigenlijk altijd wel?

Zo onderzocht ook Andere Tijden toen in 2009 WNL en PowNed het publieke bestel wilden betreden.

Het idee van WNL kwam toentertijd sterk overeen met de invalshoek van de TROS veertig jaar eerder:

Het brengen van een fris, nieuw geluid.

En komt dit verhaal ons nu ook niet een beetje bekend voor?

Andere Tijden, 1 oktober 2009, NPS. Bron: Collectie Beeld en Geluid

We zagen ze al voorbij komen, PowNed en WNL, twee vergelijkbare initiatieven.

EenVandaag onderzoekt of deze bewegingen een punt hebben en de publieke omroep inderdaad te 'links' zou zijn.

Daar valt misschien iets voor te zeggen.

Toch voelt het allemaal misschien net iets te vertrouwd.

We zien namelijk dezelfde retoriek...

...en dezelfde doelgroep.

Een nieuw, ongehoord geluid: is het een terugkerend fenomeen?

EenVandaag, 25 november 2019, AVROTROS. Bron: Collectie Beeld en Geluid

Denk je dat Ongehoord Nederland het medialandschap gaat veranderen?

Meer weten over politiek en het bevragen van de pluriformiteit binnen het medialandschap? Bekijk ons verhaal Aandacht is alles, over waarom sommige politici graag afgeven op ‘de mainstream media’.

Bekijk bronnenlijst

Geef feedback

😕

👍