Dialectpop: Versta jij het?
Zingen in je streektaal en lokale verhalen vertellen gaat terug naar de eeuwenoude volksmuziek. Dat toegankelijke stijlen als pop en rock (de hedendaagse volksmuziek) zich op streektalen stortten, leek een kwestie van tijd. Hoe ontwikkelde dialectpop zich?
Later lezen
Oerend Hard komt Normaal in 1977 de Nederlandse popwereld binnengecrosst met hun Achterhoekse boerenrock.
Het is de geboorte van de dialectrock.
Janse Bagge Bend
Een rauwe kijk op Limburg
De Janse Bagge Bend, uit het Limburgse Susteren, geeft begin jaren 80 een rauwe kijk op hun eigen leefomgeving in een tijd dat jeugdwerkeloosheid welig tiert. Niet alleen in Limburg want 'Sollicitere' is een grote Nederlandse hit.
De Drentse singer-songwriter Däniel Lohues maakt in de jaren 90 furore met Skik en daarna als soloartiest.
Hij houdt van rock, blues en folk, maar altijd in het Drents gezongen.
Hij studeerde ooit in Utrecht en met heimwee besefte hij daar wat Drenthe en de ‘Drentse taal’ voor hem betekenen.
In de IKON serie 'Het Andere Gezicht' vertelt Lohues over hoe hij zijn streektaal ontdekte.
Voor de Zeeuw Tonnie Dieleman alias Broeder Dieleman is dialect verbonden met persoonlijke thematiek.
Symbolen en onderwerpen als religie, liefde en de natuur vindt hij in zijn eigen omgeving.
Te gast in het VPRO programma 'On Stage' zingt hij 'Wijzang', over de zegen van het zingen.
In hetzelfde programma vertelt hij over de achtergrond van zijn muziek en keuze voor dialect.
De Kast
Friese stadionrock
Het Fries is een taal en kent een sterke eigen cultuur. De Friese groep De Kast weet met succes stadionrock te verbinden aan het Fries, zoals in hun grote hit 'In Nije Dei'. Dat stadion staat overigens in Heerenveen, waar de groep in 1997 het Abe Lenstra Stadion uitverkoopt.
Met wortels in de volksmuziek is het niet vreemd dat dialectpop ook kijkt naar roots-stijlen als folk en americana.
De groep Rowwen Hèze is afkomstig uit het Limburgse dorp America.
Ze geven hun mix van folkpunk, Limburgse feestmuziek, zydeco en tex-mex de noemer Americana.
Hun feestliederen en ballads weerklinken tot in de Verenigde Staten en op het Rokskilde Festival in Denemarken.
Door het succes van dialectpop blijven andere provincies in de jaren 80 niet achter.
Dit leidt tot onder andere de weemoedige novelty hit 'O, o, Den Haag' van Hagenees Harrie Jekkers alias Harry Klorkestein.
Plat gezongen, maar meer westelijk gesitueerd en voor iedereen zo goed als verstaanbaar.
Zeeuwse dialectrock speelt een belangrijke rol in de speelfilm Wilde Mossels (2000) van regisseur Erik de Bruyn.
De jongerenfilm gaat over een groep Zeeuwse rockers.
Ze brengen hun dagen door met motorcrossen, zuipen en spelen met de band Paelingvet.
Het nummer 'Oemoemenoemoe' is een belangrijk onderdeel van de filmclimax.
Vanaf 1974 starten de lokale omroepen en streekomroepen met eigen zenders op radio en televisie.
Daardoor groeit de aandacht en een zekere trots voor lokale cultuur en artiesten die alle aandacht krijgen.
Zenders als Omroep Zeeland en L1 (Limburg) hebben eigen hitlijsten die zich geheel richten op lokale artiesten.
'Nao ’t zuuje' van Lex Uiting knalt in 2017 door van de L1 Limburgse Top 100 naar de NPO Top 2000.
Versta jij het?
Even testen!
1. 's Avonds as ut duuster wordt beginste pas te leeve, du kiekst in 't rond jus 't niet urgest wat te beleeve.’
2. ‘Der sil gjin dei begjinne, dat ik net by dy bin, gjin oerwurk foar ús rinne, sûnder sin.’
3. ‘Oemoemenoemoe?!’
Weet jij wat ze bedoelen? De antwoorden staan op de volgende kaart.
De antwoorden
1. De Janse Bagge Bend: ’s Avonds als het donker wordt begin je pas te leven, je kijkt om je heen, is er ergens iets te beleven.’
2. De Kast: ‘Er zal geen dag beginnen, dat ik niet bij jou ben, voor ons zal geen uurwerk zinloos tikken.’
3. Paelingvet/Nuff Said: ‘Waar moet ik nu naartoe?!’
De pastorale odes aan Drenthe van Däniel Lohues en de donkere en (zelf)reflectieve Zeeuwse folk van Broeder Dieleman staan ver af van de niets ontziende boerenrock van Normaal. Dialect leent zich inmiddels aan vele stijlen, met als belangrijkste taal de muziek zelf, zoals ook een Engels of Frans lied je kan raken zonder dat je meteen de hele tekst begrijpt. Dicht bij je afkomst blijven verbindt dialectpopartiesten, maar als één muziekstijl laat het zich niet vangen.
Luister ook naar de Playlist+ Dialectpop op muziekweb.nl met daarin alle genoemde artiesten en nog veel meer dialectpop.
Gerelateerde verhalen
Bekijk ook
Piraten Hack
Dit jaar bestaat de lokale publieke omroep 50 jaar. Beeld & Geluid organiseert in het kader daarvan een reeks radio uitzendingen samen met Den Haag FM over de wegbereiders van de legale publieke omroep, de zogeheten 'radiopiraten'. Er wordt een uniek programma uitgezonden over de rollen, invloeden, geschiedenis, het heden en de toekomst van piratenradio.